2022 онд угаарын хийд хордсон 457 дуудлага бүртгэгдэж, 26 хүн угаарт цохиулж нас барсан. Гэтэл энэ оны дөрөвдүгээр улирал эхлээгүй байхад тус тоо 5 дахин өсчээ. Тодруулбал, он гарснаас хойш эхний есөн сарын хугацаанд улсын хэмжээнд угаарын 1974 дуудлага бүртгэгдсэн бөгөөд үүнээс нийслэлд 1896 нь ирсэн байна. Тиймээс угаарын хийд өртөх эрсдэлээс сэргийлж тус хийг мэдрэгч төхөөрөмжийг айл өрхүүд зайлшгүй тавих шаардлагатай гэв.

Учир нь хүн угаарын хийг амталж, үнэрлэж мэдэхгүй болохоор зайлшгүй төхөөрөмж байх шаардлагатай байна.

Угаарын хий мэдрэгч төхөөрөмж нь үндсэн хоёр төрөлтэй. Эхнийх зайгаар, хоёр дахь нь цахилгаанд залгаж ажилладаг. Ашиглалтын тухайд айл бүр зөв хэрэглэж чаддаггүй. Тухайлбал, галлагааны улирлаас урьтаж албаныхан айл өрхүүдээр явж, угаарын хий мэдрэгчийн ашиглалтад хяналт тавихад ихэнх айлын төхөөрөмжийн зай дууссан, зарим нь хаясан байжээ. Тоон дүнгээс харвал 200 гаруй мянган өрхийн 60 мянга орчимд нь л тус төхөөрөмж үлдсэн байж. Энэ оны тухайд агаарын бохирдлыг бууруулахад 23 тэрбум төгрөг төсөвлөсөн бөгөөд энэ дотор төхөөрөмж авах мөнгө багтсан байна.

Нийслэлийн Агаар, орчны бохирдолтой тэмцэх газраас тогтмол зохион байгуулж буй. Угаарын хийн эрсдэлтэй холбоотойгоор тус газрын Агаарын чанарын хэмжилт, зохион байгуулалтын хэлтсийн дарга Г.Даваажаргалын хэлснээр “Угаарын хийн дуудлага мэдээллийн тоог нэгтгэж байгаа. Дуудлага өгсөн айл бүрд заавар, зөвлөгөө өгч байна.

Монгол Улсын Засгийн газраас нийслэлийн гэр хорооллын айл өрхүүдэд угаарын хий мэдрэгч 200 мянган төхөөрөмжийг нэг удаа үнэ төлбөргүй өгч байсан. Одоогийн байдлаар 50 мянга гаруй орчим өрх угаарын хийн мэдрэгч төхөөрөмжгүй байна гэсэн судалгаа гарсан.

Эдгээр 50 мянга орчим айлд угаарын хий мэдрэгч төхөөрөмж суурилуулах шаардлагатай. Угаарын хийг хүн өөрөө үнэрлэж, амталж мэдэхгүй. Зөвхөн угаарын хий мэдрэгч төхөөрөмжийн тусламжтай мэдэх боломжтой” гэсэн юм.

БОАЖЯ-аас өнөөдөр хэвлэлийн хурал зохион байгууллаа. Энэ үеэр усны хамгааллатын бүсийн асуудлыг онцолж мэдээлэл өглөө.

Устай холбоотой зөрчлийн талаар БОАЖЯ-ны салбарын хяналтын газрын дарга Б.Мөнхтогтох “Петрочайна Дачин Тамсаг” компани нь ус ашигласны төлбөртэй холбогдуулан 2021 онд 1,881,095,392 төгрөг, 2022 онд 1,484,492,096 төгрөг, 2023 оны гуравдугаар сарын байдлаар 286,276,992 төгрөгийг тус тус орон нутгийн төсөвт төвлөрүүлсэн боловч ус ашиглагчийн үүргээ хэрэгжүүлээгүй, эрх бүхий байгууллагаас олгосон зөвшөөрөлгүй ус ашигласан зөрчил илэрсэн.

Энэ зөрчилд холбогдуулан Зөрчлийн тухай хуулийн 7.15 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2, 1.4 дэх хэсгүүдийг үндэслэн зөрчлийн хэрэг үүсгэн 5,000 нэгжээр торгох шийтгэл оногдуулсан.

Тус компанийн ХIX талбайд зөвшөөрөлгүй худаг гаргасан байсныг лацаар битүүмжилсэн.

Засгийн газрын 2022 оны тогтоолоор газрын доорх усны төлбөрийн хэмжээ нэмэгдсэн байхад 2023 оны 1-3 сард ашигласан усаа хуучин тарифаар тооцож төлсөн байна. 19 дүгээр талбай дээр 214,707744, 21 дүгээр талбай дээр 92,490,528 төгрөгийг дахин тооцож, нийт 307 сая төгрөгийг төлүүлсэн байгаа.

Ахуйн бохир ус цэвэрлэх байгууламжаас гарсан цэвэршүүлсэн бохир усыг “Хүрээлэн байгаа орчин. Усны чанар. Хаягдал ус Ерөнхий шаардлага MNS4943:2015 стандарт”-ын Хүрээлэн буй орчинд нийлүүлж болох хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын хэмжээтэй харьцуулахад Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч (БХХ) 3.6-4 дахин их,  умбуур бодис 33 дахин их, Исэлдэх чанар (ПИЧ ) 4.5-4.7 дахин их ахуйн бохир ус цэвэрлэх байгууламжаас гарсан хаягдал ус нь стандартын шаардлага хангаагүй, хог хаягдлыг ангилан ялгадаггүй, туслан гүйцэтгэгч компаниуд нь хог хаягдлыг тогтоосон цэгт хаядаггүй, сөрөг нөлөөллийг бууруулах арга хэмжээ аваагүй, байгаль орчныг хамгаалах үүргээ биелүүлээгүй зөрчил илэрсэн. Уг зөрчилд 30 сая төгрөгөөр торгосон. Торгуулийг ААН барагдуулж, цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих үйл явц хийгдэж байгаа.

2022 онд хийсэн хяналт шалгалтаар 12 нэр төрлийн химийн бодисыг тусгай зөвшөөрөлгүй ашигласан асуудлыг дурдсан.

2023 онд хийсэн хяналт шалгалтаар тусгай зөвшөөрөл авсан боловч зөвшөөрлийн хүрээнд дурдсан химийн бодисоос өөр нэр төрлийн химийн бодис ашигласан байж болзошгүй зөрчил илэрсэн. Энэ асуудлыг Экологийн цагдаагийн албанд шилжүүлсэн байгаа.

Зөрчлийн үр дагаврыг бүрэн арилгуулах үүрэг даалгаврыг ААН-д хүргүүлж буй. Ерөнхий байцаагчийн таван заалттай албан даалгавар хүргүүлснээс гурвыг нь биелүүлж, хоёр нь дутуу учир албадан гүйцэтгүүлэхээр Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхэд хандсан. Зөрчлийг арилгуулах асуудал шүүхийн шатанд байгаа” хэмээн ярилаа.

Тэрбээр сэтгүүлчийн асуултад “Химийн бодисын агуулах, цэвэр усны байгууламжийг шинээр барих хоёр албан даалгавар дутуу байгаа. ААН-ийн зүгээс үйл ажиллагаа хийгээд явж байгаа мэдээллийг ирүүлсэн.

2022 онд хийсэн хяналт шалгалтаар химийн хог хаягдал, хугацаа нь дууссан химийн бодис ашиглаж байсан зөрчил илэрсэн. Тухайн үед уг химийн бодисуудыг эрх бүхий байгууллага устгалд оруулсан. ААН-д хугацаа нь дууссан химийн бодисын зөрчил байхгүй. Одоо тусгай зөвшөөрлийн жагсаалтад байхгүй гурван төрлийн химийн бодис авсан асуудал гарсан” гэв.

Түүний мэдээлснээр “Петрочайна дачин тамсаг” ХХК нь олон жил хуримтлагдсан, ашиглалтын хугацаа дууссан химийн бодис, сав баглаа боодол, аюултай хог хаягдлыг устгах, тээвэрлүүлэх талаар Элемент ХХК-тай гэрээ байгуулан 2022.09.23-2022.10.23-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд 20 удаагийн ачилтаар 577 тонн химийн бодис, сав баглаа боодлын хаягдлыг холбогдох газарт шилжүүлж, 339.58 тонн аюултай хог хаягдлыг устгалд оруулжээ.

Хүн бүр байгалиа нөхөн сэргээх, хамгаалахад гар бие оролцох нөхцөлийг бүрдүүлэх, ойн сан, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр хэрэгжүүлж байгаа олон талт ажлуудыг эрчимжүүлж, улмаар үндэсний хөдөлгөөн болгон өрнүүлэх зорилгоор үндэсний мод тарих өдрийг жил бүр зохион байгуулдаг уламжлалтай.

Энэ жилийн намрын мод тарих өдрүүд аравдугаар сарын 4-16-нд зохион байгуулахаар болсон байна.

Мод тарих үндэсний өдрөөр бүх нийтээр мод, бут, сөөг, цэцэг тарих, цаашид арчлан хамгаалахыг Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамнаас иргэдэд уриалав.

Мод тарих байршлууд:

Жуулчдын урсгалыг нэмэгдүүлэхэд анхаарч ажиллаж байгааг БОАЖЯ-наас өнөөдөр цаг үеийн мэдээлэл хийх үеэр онцлов.

Наймдугаар сарын 29-ний өдрийн байдлаар 431,130 жуулчин Монгол Улсад ирж, дунджаар 650 орчим сая ам.долларын орлогыг дотоодын эдийн засагт оруулаад байгаа аж.

Тус яамны зүгээс “Жуулчдын урсгалыг нэмэгдүүлэх, Монгол орныг сурталчлах ажлын хүрээнд энэ оны 2, 4, 6 дугаар саруудад шууд нислэгтэй Япон, Солонгос, Хятад улсад “Welcome to Mongolia” арга хэмжээг амжилттай зохион байгуулсан.

“Монголд зочлох жил”-ийн хүрээнд энэ онд улсын хэмжээнд 69 арга хэмжээ зохион байгуулахаар төлөвлөснөөс эхний гурван улиралд болох арга хэмжээнүүд зохион байгуулагдаж дууслаа. Энэ зун зохион байгуулагдсан ач холбогдлоороо чухалд тооцогдох томоохон арга хэмжээнүүд бол Монголын Эдийн засгийн форум, Nas Summit арга хэмжээ юм” гэв.