Засгийн газрын өнөөдөр /2020.03.19/-ийн хуралдаанаар газрын тосны бүтээгдэхүүний хангамж, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар ямар арга хэмжээ авах талаар шийдвэр гаргажээ.
Энэ талаар Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Д.Сумъяабазар мэдээлэл хийлээ. Тэрбээр Шатахууны үнэ өчигдрөөс 50-100 төгрөгөөр бууж эхэлсэн. Цаашид дөрөвдүгээр сарын 15-н гэхэд шатахуун литр тутамдаа 200 төгрөгөөр бууна гэж хэлж болно. Цар тахлаас шалтгаалж, Дэлхийн зах зээл дээр нефтийн үнийг 64-65 ам.доллараар тооцож байсан бол өнөөдрийн байдлаар 28-22 ам.доллар руу ороод ирсэн. Түүхий тосны үнэ 22 ам.доллар, бүтээгдэхүүний үнэ 26 ам.долларт ирээд байгаа. Энэ нь шатахууны хамгийн доод үнэ гэж хэлж болно. Өнөөдрийн давагдашгүй хүчин зүйлээс шалтгаалаад 22 ам.долларт хүрээд байна. Цаашид шатахууны агуулах саваа бүрэн ашиглах ёстой. Зах зээлийн үнэ ханш доод түвшинд хүрсэн энэ үед төр, хувийн хэвшил бодлогоо нэгтгээд боломжтой хэмжээгээр нөөцлөх чиглэл барьж байна. Улсын хэмжээнд АИ-92 30 хоногийн, дизель түлш 33 хоногийн нөөцтэй байна. Энгийн үеэс 10 хоногийн илүү нөөцтэй гэсэн үг.
-Нүүрсний экспортын эхлүүлэх бэлтгэл ажил ямар шатандаа явж байна вэ. Хэзээнээс эхлэх вэ?
-Нүүрсний экспортын тухайд ирэх Даваа гаригаас өмнө ЗТХЯ-ны дэд сайд ахлуулсан ажлын хэсгийг газар дээр нь очиж ариутгал халдваргүйжүүлэлт, аюулгүй байдлын стандарттай танилцах үүрэг өгсөн. Үүний дараа Б.Энх-Амгалан сайд бид хоёр очиж бэлэн байдалтай танилцана. Ер нь Засгийн газрын зүгээс бэлтгэл ажил, ариун цэвэр, аюулгүй байдлаа хангаж байж экспортод гаргах асуудлыг шийднэ гэдэг хариу өгсөн. Эдийн засаг чухал ч гэсэн Монгол хүний эрүүл мэнд маш чухал гэдэгт анхаарч байна. Нүүрсний экспортын зогсоосноор төлөвлөсөн хэмжээнээсээ хоцрогдолтой явж буй. Тиймээс бид аюулгүй байдлаа маш сайн хангаж, нүүрсний борлуулалтаа нэмэгдүүлж, алдагдлаа нөхөөд явна гэж үзэж байгаа.
-IPO гаргах асуудал гацсан, зогссон гэж үнэн үү?
-Засгийн газрын тэргүүн үүрэг чиглэл өгсөн. Энэ Засгийн газар IPO хийх боломж бололцоо байхгүй, хойшлуулна гэдэг тодорхой саналыг хэлсэн. Монголд хөрөнгө оруулалт хэрэгтэй, дэлхийн жишгээр цаашид хөгжих ёстой.
НООЛУУРЫН ҮЙЛДВЭРҮҮДЭД 300 ТЭРБУМЫН ЗЭЭЛ ОЛГОЖ, НООЛУУРЫН ҮНИЙГ 100 МЯНГААС БУУРУУЛАХГҮЙ
Засгийн газрын хуралдаанаар ноолууран түүхий эдийн бэлтгэл цаашид авч хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний талаар хэлэлцэж, тогтоол баталжээ. Энэ талаар Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд Ч.Улаан “Гуравдугаар сарын сүүлчээр түрүүчийн аймгууд ноолуураа бэлтгэнэ. Энэ жил 10,2 мянган тонн ноолуур бэлтгэхээр байна. Өнгөрсөн жил нийт бэлтгэсэн ноолуурын 25 орчим хувийг дотооддоо боловсруулж, дэлхийн зах зээлд гаргасан, 10 орчим хувийг самнаж экспортолсон, 65 хувь нь анхан шатны тордолт хийж экспортолсон байна. Төр, засаг ноолуурын салбарт дэмжлэг үзүүлэхээр үндэсний үйлдвэрүүдэд Хөгжлийн банкаар дамжуулж 300 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээл олгоно. Нэмэгдэл 200 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэрийг шийдвэрлэнэ. Ингэснээр ноолуурын 50 хувийг дотооддоо бүрэн бэлтгэж, эцсийн бүтээгдэхүүн болгох боломжтой. Ноолуур бэлтгэгч үйлдвэрүүдэд 3-5 хувийн зээл олгоно гэсэн тооцоо хийж байна. Ингэснээр дунд нь гарах хүүгийн зээлийг төр хариуцаж, 30 тэрбумын хөнгөлөлт үзүүлэхээр төлөвлөсөн. Цаашид ноолуурын нөөцтэй байх, ноолуур бэлтгэх үйлдвэрүүдийн нэрийг зарлана. Мөн үндэсний үйлдвэрлэгчид тодорхой хуваарийн дагуу төрөөс олгосон хөнгөлөлттэй зээлийг төрийн хяналт дор зохион байгуулна. Хуваарийг аймаг, сумдаар нь гаргаж үйлдвэрүүдтэй холбох ажлыг төр хийнэ. Өнгөрсөн жил ноолуурын үнэ ханшийн хэлбэлзэл санхүүгийн амаргүй нөхцөл байдалд оруулсан. Тиймээс энэ жил зээлийн хүүг нь 50-иас доошгүй хувиар бууруулах боломж бүрдүүлж байна. Нөгөө талдаа малчдадаа эргээд урамшуулал олгогдох боломжийг бүрдүүлнэ гэж бодож байгаа. Малчдаас бэлтгэх ноолуурын үнийг 100 мянган төгрөгөөс бууруулахгүй байх зорилт тавьж байна.