Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ өнгөрсөн долоо хоногт Өмнөговь аймагт ажилласан. Тэгвэл энэ долоо хоногт Дархан, Сэлэнгэд томилолтоор ажиллаж байна. Энэ үеэр Ерөнхий сайд ямар асуудал шийдсэнийг тоймлон хүргэе.
ДАРХАН-УЛААНБААТАРЫН ЗАМ 2022 ОНД АШИГЛАЛТАД ОРНО
Ерөнхий сайд Улаанбаатар-Дархан чиглэлийн 204.11 киллометр авто замын өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлын гүйцэтгэлийг газар дээр нь шалгаж, гүйцэтгэгчдийн саналыг сонсч, зарим үүрэг даалгавар өгсөн байна. Монгол Улсын Засгийн газраас 2018 онд Улаанбаатар-Дархан чиглэлийн автозамыг дөрвөн эгнээ бүхий хатуу хучилттай автозам болгон өргөтгөн шинэчлэх шийдвэр гарсан билээ.
Тус шийдвэрийн дагуу одоо ашиглагдаж буй хоёр эгнээ хуучин автозамыг Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр өргөтгөн шинэчилж, Европын сэргээн босголт хөрөнгө, оруулалтын банкны санхүүжилтээр шинээр нэмж хоёр эгнээ автозам барьж буй юм. Хуучин замыг өргөтгөн шинэчлэх автозамын барилга гүйцэтгэлийг дараах таван багцад хуваан тендер зарлаж, гүйцэтгэгчдийг сонгон шалгаруулж, ажил гүйцэтгэлийг эхлүүлжээ. Үүнд,
I багц – Улаанбаатараас баруун аймаг руу салах тойрог уулзвараас Хар модот давааны ар хүртэлх 37.26 км,
II багц – Хар модот давааны араас Урьхан хүртэл 45,5 км,
III багц- Урьханаас Сүмбэр хүртэлх 45,74 км,
IV багц -Сүмбэрийн уулзвараас Цайдамын хөндий хүртэлх 45,08 км,
V багц -Цайдамын хөндийгөөс Дарханы тойрог уулзвар хүртэлх 30.53 км автозамын барилгын гүйцэтгэлийг аж ахуйн нэгжүүд тус тус гэрээгээр гүйцэтгэж буй юм.
Өнөөдрийн байдлаар 1, 3, 5 дугаар багцын автозам барилгын ажил төлөвлөгөөний дагуу хэвийн үргэлжилж, 2, 4 дүгээр багцынх зогсонги байдалтай байна. I багцын гүйцэтгэл 85.43 хувь, III багц 69.76 хувь, V багц хэсэгт 70.46 хувийн гүйцэтгэл хийгдсэн бөгөөд тус гурван багцын нийт 113.53 км замаас 65.01 км-т хучилт хийгдэж, бусад хэсэгт гүүр, хоолой, газар шорооны ажил дуусч, суурь хучилтын ажил үлджээ.
Төлөвлөгөө ёсоор энэхүү гурван багц хэсгийг энэ оны долдугаар сард ашиглалтад хүлээлгэн өгнө гэв. Харин II, IV багц хэсгийн гүйцэтгэгчид хүсэлт гаргасны дагуу гүйцэтгэлийн гэрээг цуцалснаар нийт 90.58 км автозамын барилгын ажил хийгдээгүй байна.
Цар тахалтай холбоотойгоор замын ажил гацсан ч 2021 оны гуравдугаар сард эхлүүлж, 24 сарын хугацаанд дуусгах ёстой гэдгийг Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ онцлоод, Зам тээврийн хөгжлийн сайд Л.Халтарыг энэ замын хугацаанд нь ашиглалтад оруулахыг онцгой анхаарах үүрэг өгөв.
АРЬС ШИР БОЛОВСРУУЛАХ ҮЙЛДВЭРИЙГ АШИГЛАЛТАД ОРУУЛНА
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Дархан-Уул аймгийн Хонгор сумын “Дархан арьс ширний цогцолбор”-ын үйл ажиллагаатай танилцав. Цогцолбор барих төслийг 2018 онд 18 га газарт эхлүүлж, жилд 10 сая арьс шир, 10 мянган тонн ноос, 1000 тонн ноолуур боловсруулах 13 үйлдвэрийг барьж ашиглалтад оруулахаар төлөвлөжээ.
Малын түүхий эдийг боловсруулж нэмүү өртөг шингээн дэлхийн зах зээлд өрсөлдөхүйц бүтээгдэхүүн экспортлох тус цогцолбор багтаж байна. Төрөөс цогцолборыг ашиглалтад ороход бүх талаар дэмжинэ гэж Ерөнхий сайд хэлээд, Монгол Улс малаа төрөлжүүлж өсгөн, ашиг шимийг нь нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн болгон экспортод гаргах цаг болсныг онцолжээ.
Тус цогцолбор ашиглалтад орсноор 7500 орчим байнгын ажлын байр бий болох бөгөөд ноос боловсруулах үйлдвэрийн барилгын ажил 86 хувь, дэд станцын угсралт 95 хувь, бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн барилгын ажил 80 хувь, дотор дулааны шугам 50 хувь, гадна дулааны 3.9 км шугамын ажил 70 хувь, богийн арьс шир боловсруулах үйлдвэрийн барилгын суурийн ажил 18 хувь, уур гаргах үйлдвэрийн барилгын суурийн ажил 18 хувийн гүйцэтгэлтэй байна.
Дархан арьс ширний цогцолбор баригдсанаар малын түүхий эдийг дотооддоо боловсруулах, дэлхийн стандартад нийцсэн нэмүү өртөг шингээсэн арьсан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, орон нутагт тогтвортой ажлын байрыг нэмэгдүүлэх зэрэг эдийн засаг, нийгмийн чухал ач холбогдолтойг Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд онцолсон байна.
ЗАЛУУС ХОРООЛОЛ БАРИХАД ЗАСГИЙН ГАЗАР 50 ТЭРБУМААР ДЭМЖИНЭ
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэд мөн Дархан-Уул аймгийн удирдлагууд аймаг орон нутгаа хөгжүүлэх, дэд бүтцээ сайжруулах, хүн амын төвлөрлөө сааруулах, хот төлөвлөлтөө төгөлдөржүүлэхээр шинээр боловсруулж баталсан ерөнхий төлөвлөгөөтэй танилцав. Өдгөө 109 мянга гаруй хүн амтай Дархан сум 2030 он гэхэд оршин суугчдынхаа 80 хувийг орон сууцжуулж, 2035 он гэхэд гэр хороололгүй хот болж, үүнийг даган хүн амын тоогоо 300 мянгад хүргэхээр тооцоолжээ.
Энэ хүрээнд Дархан сумын 13, 14, 15 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрийн 11 мянга гаруй га талбайг хамарсан шинэ суурьшлын бүсийн төлөвлөлтөд Залуус хотхон, IT парк, Их, дээд сургуулиудын кампус, музей, номын сангийн цогцолбор, спорт танхим, задгай талбай, аялал жуулчлалын гудамж байгуулахаар тооцоолсон байна. Тус төслийг хэрэгжүүлэхэд төрөөс дэмжлэг шаардлагатайг хэллээ. Тодруулбал, ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу 2035 он хүртэл хугацаанд 100.000 айлын орон сууц барихаар тусгасан байна. Тухайлбал, Дархан-Уул аймгийн төвийн Дархан сумын 15-р багийн 2524 өрхийн 8500 гаруй иргэнийг орон сууцжуулах аж.
Дархан сумыг хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөний хүрээнд баригдах нэг дэд төсөл болох “Залуус хороолол” нь нийт 11.6 га талбайг хамарна. Урьдчилсан байдлаар есөн давхар 18 орон сууцны барилга, 150 ортой цэцэрлэгийн барилгыг хоёр байршилд, 480 суудалтай сургуулийн барилга, хатуу хучилттай авто зам 2.1 км, 700 автомашины зогсоол, ногоон байгууламж 1.6 га талбайд үйлчилгээний барилга байхаар тооцсон байна.