Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр нь Үндсэн хууль зөрчиж байна гэсэн Цэцийн Их суудлын хуралдаан өнгөрсөн аравдугаар сарын 30-нд гарсан.
Тодруулбал, Ашигт малтмалын тухай хуулийн 74.1-т “Ашигт малтмал худалдсан, худалдахаар ачуулсан, ашигласан хуулийн этгээд нь ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр төлөгч байх ба ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг худалдсан, худалдахаар ачуулсан, ашигласан бүх төрлийн ашигт малтмалын борлуулалтын үнэлгээнээс тооцож улсын төсөвт төлнө” гэснийг Үндсэн хуулийн цэцийн 2019 оны аравдугаар сарын 30-ны өдрийн 04 дүгээр тогтоолоор хүчингүй болгосон.
Энэ шийдвэр гарснаар уул уурхайн компаниуд АМНАТ-ийг төлөхгүй болсон юм. Үндсэн хуулийн Цэцийн Их суудлын хуралдааны шийдвэр гарснаас хойш улсын төсөвт орж ирэх ёстой 33 сая ам.доллар тасарчээ. Цэцийн шийдвэрийг Ерөнхийлөгчийн захиалга гэж улстөрийн хүрээнд хардаж буй хүмүүсийн нэг нь Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар. Тиймээс “улсаа хорлосон” хэмээн уур бухимдлаа нүүр номоороо сад тавьсан билээ.
Үндсэн хуулийн цэц АМНАТ-ийг хүчингүй болгосон нь зөв гэсэн тайлбарыг ерөнхийлөгчийн тамгын газрын дарга З.Энхболд мэдээллээд Ч.Хүрэлбаатар Хятадын талд ажилласан хэмээн буруутгасан байдаг.
Цэцийн Их суудлын хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг УИХ удахгүй хэлэлцэнэ. 2016 онд Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрөөс 260, нэмэлт төлбөрөөс 28.7, нийт 288.7 тэрбум төгрөг, 2017 онд 555.6, нэмэлт төлбөрөөс 292.2, нийт 847.8 тэрбум, 2018 онд 689, нэмэлтээр 357.9, нийт нэг их наяд 47 тэрбум төгрөг, 2019 онд АМНАТ-өөс 854.5, нэмэлт төлбөрөөс 410.5, нийт нэг их наяд 265 тэрбум төгрөг тус тус төвлөрсөн байна. 2020 онд нэг их наяд 293.6 тэрбум төгрөг орж ирэхээр Сангийн яамнаас тооцоод байгаа юм.